Mục Lục
Sơ đồ tư duy được đánh giá như là “tấm bản đồ vạn năng” mang lại giá trị siêu hữu ích dành cho con người mà không bao giờ hết hạn sử dụng. Khi bạn có quá nhiều thông tin mà mình cần phải ghi nhớ, kiến thức cần phân loại, lưu trữ hợp lý mà không biết cách thức nào hiệu quả?
Trong bài viết dưới đây, Vidcogroup sẽ cùng bạn khám phá sơ đồ tư duy là gì cũng như 8 Sơ đồ tư duy phổ biến nhất hiện nay cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé!
8 Sơ đồ tư duy được sử dụng phổ biến hiện nay
Circle Map (Sơ đồ vòng tròn)
Mục đích của sơ đồ vòng tròn là để Brainstorm một ý tưởng hoặc chủ đề bằng cách sử dụng cho mình các thông tin mà chúng ta đã biết. Sơ đồ vòng tròn sẽ bao gồm một vòng tròn lớn ở bên ngoài và một vòng tròn nhỏ bên trong. Vòng tròn bên trong chính là chủ đề chính hoặc ý tưởng trung tâm. Xung quanh nó chính là vòng tròn lớn là nơi diễn đạt được dòng chảy ý tưởng tương ứng.
Khi vòng tròn thứ hai đầy, các định nghĩa và kết nối giữa chúng sẽ cũng phát triển tự nhiên theo một cách trực quan nhất. Trong vòng thứ hai, bất kỳ loại từ ngữ nào cũng có thể diễn đạt ý tưởng: danh từ, tính từ hoặc thậm chí là các cụm từ.
Các em bé mẫu giáo sử dụng sơ đồ vòng tròn để có thể học được các khái niệm đơn giản như màu sắc và hình dạng. Ví dụ: hình tam giác. Từ “Tam giác” được đặt vào vòng tròn giữa và xung quanh nó là những đồ vật có hình tam giác. sơ đồ vòng tròn rất phù hợp cho việc suy nghĩ về sự khởi đầu của một ý tưởng. Bạn có thể sử dụng trong các buổi họp brainstorm. Với sự giúp đỡ của một sơ đồ vòng tròn, những ý tưởng tuyệt vời có thể bắt đầu hình thành và sau đó trở thành những kế hoạch hoàn chỉnh và phức tạp hơn.
Một sơ đồ vòng tròn cũng phù hợp cho một đội mới được thành lập. Nếu các thành viên trong nhóm không biết rõ về nhau, thì việc lấp đầy được sơ đồ vòng tròn có thể phá vỡ được khoảng cách và khiến họ mở ra được ý tưởng mới. Sử dụng vòng tròn bên trong để hỏi các câu tương tự như “Chúng ta muốn đạt được gì với dự án này?” và xem sự tương tác được phát triển.
Bubble Map (Sơ đồ bong bóng)
Mục đích của sơ đồ bong bóng chính là xác định được chủ đề chính với các cụm từ cụ thể. Trong trường hợp này, vòng tròn trung tâm sẽ xuất hiện với các vòng tròn hoặc bong bóng khác bao quanh nó. Mỗi vòng tròn được kết nối sẽ bao gồm các tính từ hoặc cụm từ đã được xác định.
Trong trường học, sơ đồ bong bóng xuất hiện thường xuyên trong các lớp học khoa học. Học sinh sẽ được học cách xác định được bài học mới một cách trực quan qua sơ đồ bong bóng. Ví dụ bong bóng trung tâm là động vật có vú và các vòng tròn xung quanh có nội dung về đặc điểm của chúng như: sinh con, có lông v.v.
Trong Marketing, chúng ta có thể tạo ra sơ đồ bong bóng để xác định Persona của nhóm đối tượng. Trong vòng tròn giữa, bạn có thể nêu ra ý tưởng chung của Persona đối tượng: Nam thuộc thế hệ Millennial. Trong vòng tròn xung quanh sẽ bao gồm các tính từ xác định như: làm việc cho chính mình, sống tại thành phố, nhiều bạn bè…
Một ý tưởng khác cho sơ đồ bong bóng là dành cho thiết lập mục tiêu hoặc vạch ra lý do tại sao bạn muốn hoàn thành một mục tiêu nhất định. Ví dụ: Tại sao tôi cần một trang web mới? và các bong bóng xung quanh có thể bao gồm các lý do như: Thiết kế nhàm chán, lỗi thời; UX (trải nghiệm người dùng) không hoạt động tốt… Điều này sau đó có thể giúp bạn sắp xếp ra những điều chính xác cần phải được thay đổi trên trang web.
Double Bubble Map (Sơ đồ bong bóng kép)
Sơ đồ tư duy thứ ba là sự kết hợp của hai sơ đồ bong bóng và được gọi là bong bóng kép, hay chúng thường được gọi là biểu đồ Venn. Sơ đồ bong bóng kép chính là một sơ đồ so sánh xác định được sự khác biệt và tương đồng giữa hai chủ đề. Trung tâm giữa hai vòng tròn chứa hai ý chính. Điểm giao nhau của 2 vòng tròn chính là nơi chứa các điểm tương đồng đã được chia sẻ. Hướng về hai bên là các bong bóng xác định sự khác biệt của mỗi vòng tròn trung tâm.
Loại sơ đồ này là hoàn hảo cho các tình huống trong đó khái niệm hoặc ý tưởng cần so sánh trực quan. Học sinh của trường sử dụng sơ đồ bong bóng kép cho các lớp văn học. Họ so sánh các nhân vật, tình huống, và các phần của câu chuyện, làm chúng để nắm bắt hơn.
Một tình huống khác mà sơ đồ bong bóng kép rất có ích đó chính là việc đưa ra được các quyết định. Nếu như bạn phải lựa chọn giữa hai giải pháp cho một vấn đề nào đó, sơ đồ này có thể giúp bạn có thể đưa ra được quyết định cuối cùng. Bằng cách so sánh và đối chiếu trực quan, tùy chọn trở nên rõ ràng hơn.
Sơ đồ bong bóng kép thường hay được đưa vào các bản thuyết trình để cho thấy được sự so sánh giữa hai khái niệm. Hoặc chúng cũng có thể hoạt động như một Infographic. Bố trí của các bong bóng kép không cần phải tuân theo một mạng lưới nghiêm ngặt. Đừng ngại sáng tạo để sắp xếp các các bong bóng, miễn là chúng vẫn dễ hiểu.
Tree Map (sơ đồ cây)
Khi đến lúc cần phân loại và sắp xếp thông tin, sơ đồ cây có thể sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn. Về mặt trực quan, sơ đồ cây giống như một cái cây với thật với nhiều nhánh. Phần trên cùng chính là tiêu đề hoặc chủ đề chính, bên dưới sẽ là các chủ đề phụ. Bên dưới các chủ đề phụ là thông tin liên quan, chi tiết hơn và chúng tạo thành các danh sách dài.
Một sơ đồ cây có thể được sử dụng như một phác thảo trực quan cho bất kỳ loại văn bản nào như một bài luận hoặc thậm chí bài đăng trên blog. Tiêu đề và phần giới thiệu được đặt ở trên cùng và các đoạn văn nhánh bên dưới.
Một cách thực tế của việc sử dụng một sơ đồ cây chính là việc lên kế hoạch và tổ chức các nhiệm vụ cho một dự án lớn. Tên của dự án nằm ở đầu và mỗi đội phụ trách là một chủ đề phụ bên dưới, tiếp theo là tên của các thành viên trong nhóm và nhiệm vụ liên quan của họ.
Flow Map (sơ đồ luồng)
Một sơ đồ luồng khá giống với một lưu đồ (flowchart). sơ đồ luồng là biểu diễn trực quan về quá trình, tiến trình hoặc tổ hợp các hướng dẫn. Chủ đề chính được gắn bên ngoài sơ đồ. Các hình chữ nhật được kết nối tạo thành các bước trong tiến trình hoặc quá trình giải thích của sơ đồ. Một số hình chữ nhật cũng có thể được thêm vào bên dưới để mô tả bước đó.
Công thức nấu ăn cùng thường được trực quan hóa với sơ đồ luồng. Bắt đầu từ đầu với các thành phần cơ bản, sau đó là quá trình từng bước của công thức cho tới việc hoàn thiện và điền vào mỗi hình chữ nhật liên tiếp nhau. sơ đồ luồng, giống như sơ đồ bong bóng kép, có thể được sáng tạo trong thiết kế của chúng. Bạn có thể bao gồm hình minh họa, hình dạng, màu sắc hoặc thậm chí hình động khác để tăng tính thẩm mỹ.
Multi Flow (Đa luồng)
Sơ đồ đa luồng giúp bạn tìm ra được nguyên nhân và ảnh hưởng của các sự kiện nhất định. Cách sử dụng sơ đồ nhiều luồng là bắt đầu với một sự kiện chính, các hình chữ nhật được kết nối khác thường xuất hiện ở bên trái và bên phải sự kiện chính. Các hình chữ nhật ở bên trái đại diện cho các nguyên nhân khiến sự kiện xảy ra. Các hình chữ nhật bên phải chính là những tác động của sự kiện đã gây nên. Trong một số trường hợp, một hiệu ứng cũng có thể trở thành một nguyên nhân, tạo ra một vòng luân hồi.
Sơ đồ đa luồng giúp việc hiển thị được các cách thức đạt được bằng cách sử dụng chức năng và nguyên nhân. Ví dụ, Để làm việc hiệu quả hơn là sự kiện chính. Để có thể tìm ra được cách làm việc hiệu quả hơn, bạn sử dụng cho mình các hình chữ nhật ở bên trái đại diện cho các nguyên nhân. Một số trong số này có thể là, dành ít thời gian hơn cho Facebook, sử dụng lịch hoặc bộ hẹn giờ. Một cách khác để sử dụng sơ đồ đa luồng là để dự đoán kết quả của một sự kiện nào đó.
sơ đồ đa luồng cũng có thể được kết hợp nhau hoặc với một sơ đồ luồng thông thường. Bằng cách này, bạn có thể tạo sự tiến trình hướng tới một nguyên nhân hoặc một loạt các sự kiện sau một hiệu ứng. sơ đồ đa luồng là một trong những sơ đồ linh hoạt nhất trong tất cả các sơ đồ tư duy.
Brace Map (sơ đồ dấu ngoặc “{“)
Sơ đồ Brace giúp phân tích các phần của vật thể và mối quan hệ giữa chúng. Xét theo trực quan, một sơ đồ Brace trông giống như một sơ đồ cây ngang. Sự khác biệt là một sơ đồ này liệt kê tất cả các phần của toàn bộ vật thể chính. sơ đồ cây thiên về khái niệm hơn và được sử dụng để tổ chức hơn là phân tách. Loại sơ đồ này thường phân tích một đối tượng cụ thể hoặc tình huống thực tế. Các khái niệm và ý tưởng không phù hợp với sơ đồ Brace.
Giáo viên toán sử dụng sơ đồ Brace để giúp học sinh của mình hiểu các số nhỏ tạo nên số lớn như thế nào. Bằng cách tách các số nguyên thành các phần nhỏ hơn, trẻ có thể hiểu được các phép cộng giữa các số.
Sơ đồ Brace có thể giúp chúng ta hình dung việc tạo ra một trang web. Đối tượng ban đầu là toàn bộ trang web. Ở bên phải của đối tượng là các công việc chính, trong trường hợp này là các trang con của trang web. Mỗi trang sau đó sẽ mở ra các yếu tố bên trong trang đó. Một sơ đồ Brace có thể mở rộng sang một bên cho đến khi tất cả các yếu tố đã được xác định.
Một cách sử dụng sơ đồ này là để tổ chức nơi làm việc. Một sơ đồ Brace được thiết kế đẹp mắt có thể được dùng làm một poster hiển thị tất cả các phòng và chỗ ngồi của một văn phòng khởi nghiệp. Một sơ đồ Brace vui nhộn có thể được sử dụng làm outline để chỉ cho mọi người cách họ có thể kết nối với nhau.
Bridge Map (sơ đồ cầu)
Sơ đồ cuối cùng chính là sơ đồ cầu. Đây chính là một sơ đồ được sử dụng nhiều nhất để tìm ra những điểm giống nhau giữa mọi thứ và tạo ra được sự suy diễn tương đồng. Ví dụ với trẻ em, sơ đồ cầu là một phần quan trọng trong các môn học ngôn ngữ. sơ đồ cầu giúp chúng dễ dàng hơn trong việc tiếp thu kiến thức này.
Một sơ đồ cầu có thể được sử dụng để có thể tạo ra được một phong cách kể chuyện cho một tác phẩm bằng văn bản. Bằng cách sử dụng cho mình các từ chính trong một ý tưởng và tạo ra sự tương đồng, nó sẽ làm cho nội dung của bạn trở nên hấp dẫn hơn. Từ các đề xuất kinh doanh đến các bài đăng trên blog, các phép so sánh từ sơ đồ cầu sẽ truyền tải được thêm tính cách cá nhân vào bài viết. Một cách sử dụng khác cho sơ đồ cầu là cho buổi tập huấn của một thành viên mới trong nhóm. Với việc sử dụng cho mình các phép tương đồng, việc đào tạo có thể vui hơn so với một loạt thông tin mà họ cần phải tiếp nhận.
Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết trên của VIDCOGROUP mọi ý kiến và thắc mắc vui lòng để lại dưới phần Comment.
Bài viết cùng chủ đề:
